सायली महाजन यांचा दहावीच्या विद्यार्थ्यांशी संवाद
म. टा. प्रतिनिधी, नाशिक
भाषा विषयांची कृतिपत्रिका विद्यार्थ्याला चांगले गुण मिळवून देऊ शकते. इंग्रजीही त्याला अपवाद नाही. पण कृतिपत्रिका व्यवस्थित समजावून घेऊन सोडविणे गरजेचे आहे. याशिवाय यात घोकंपट्टी उपयोगाची नाही. स्वमत प्रकटीकरण करणे या कृतिपत्रिकेत विशेष महत्त्वाचे आहे, असे मार्गदर्शन इंग्रजी विषयतज्ज्ञ आणि रचना विद्यालयाच्या शिक्षिका सायली महाजन यांनी केले.
महाराष्ट्र टाइम्स व रेषा एज्युकेशन सेंटर यांच्यातर्फे 'समजावून घेऊ या कृतिपत्रिका' या उपक्रमांतर्गत आयोजित व्याख्यानात त्या बोलत होत्या. दहावीचे विद्यार्थी यंदा कृतिपत्रिकेवर आधारीत परीक्षा पद्धतीस सामोरे जात आहेत. या पार्श्वभूमीवर आयोजित मालिकेत महाजन यांनी इंग्रजी विषयाचे मार्गदर्शन केले. विद्यार्थी व पालकांना १०० गुणांसाठी सर्व कृती सोडवण्याकरिता वेळेचे नियोजन कसे करावे, या कृतींचा सराव परीक्षेपूर्वी कसा करावा, प्रत्येक सेक्शन सोडवताना काय काळजी घ्यावी, या मुद्द्यांवर त्यांनी प्रकाशझोत टाकला.
इंग्रजीच्या कृतिपत्रिकेत सेक्शन एकमधील लँग्वेज स्टडी सोडविताना दक्षतेने सूचना वाचून कृती सोडवावी. सेक्शन दोन व सेक्शन चारमधील पठीत व अपठित परिच्छेदांवरील कृती सोडवतांना कृती व त्यांच्या सूचना काळजीपूर्वक वाचून वाचनाच्या स्किमिंग किंवा स्कॅनिंग पद्धतींनी त्या सोडवाव्यात खात्री करूनच उत्तरे लिहावी. एखाद्या कृतीबद्दल मनात संभ्रम असल्यास पुढची कृती सोडवावी. नंतर पुनर्विचार करून ,संभ्रम दूर झाल्यावर ती कृती सोडवावी. सेक्शन तीनमध्ये कवितांवरील प्रश्नांच्या कृती समजावून घेतल्यावर स्वतःच्या वाक्यांमध्ये प्रश्नांची उत्तरे लिहावी. कवितांच्या ओळी जशाच्यातशा कॉपी-पेस्ट करू नये. कवितांच्या यमक जोड्या, यमकयोजना, अलंकार, कल्पना विस्तार या मुद्द्यांचा काळजीपूर्वक सराव केला तर १५ पैकी अधिकाधिक गुण मिळू शकतात, असेही महाजन यांनी सांगितले.
स्वमत म्हणजे कॉपी-पेस्ट नव्हे!
मराठीत भाषांतर करताना शब्दश: भाषांतर टाळावे. एक्सपान्शन ऑफ आयडियाज या कृतीत दिलेला विषय समजावून घ्यावा आणि त्या कल्पनेचे स्पष्टीकरण स्वतःच्या भाषेत लिहावे. उदाहरणासहीत स्पष्टीकरणे द्यावीत. शिर्षक अवश्य लिहावे. जेथे स्वमत विचारलेले असेल तेथे त्या विषयासंदर्भात स्वतःचे मत, स्वतःची वाक्ये साधी,सोपी व सुटसुटीत अशा पद्धतीने लिहावीत. स्वमत हे दिलेल्या उताऱ्यातील वाक्यांची कॉपी-पेस्ट स्वरूपात मांडणी करू नये, अशा सूचनांसोबतच उर्वरित कालावधीतील अभ्यासासंदर्भात युक्त्याही महाजन यांनी सांगितल्या.
..
अशा दिल्या टिप्स
अपठित उताऱ्याचे सारांश लेखन करतांना शिर्षक अवश्य द्यावे.
उताऱ्यातील उदाहरणे व स्पष्टीकरणे टाकून मुख्य आशय एक तृत्यांश स्वरूपात स्वतःच्या वाक्यांमधून मांडावा.
वाक्ये बनवतांना स्पेलिंग व व्याकरण यांच्या चुका टाळाव्या.
सेक्शन पाचमध्ये पत्र हे मेलसारखे डाव्या बाजूनेच लिहावे.
पत्राचा आशय लक्षात घ्यावा.
शेवटच्या कौशल्य विकास सेक्शनमध्ये नेमकी काय कृती सोडवायची आहे हे नीट समजावून घ्यावे.
फॉर्म भरण्याची कृती सोडवायची असल्यास त्यात खरी माहिती न भरता काल्पनिक माहिती भरावी.
फक्त विचारलेली माहितीच भरावी.