__
माझी आक्का!
--
लहानपणी आमच्या मोगऱ्याला पहिले मोगऱ्याचे फूल आले, ते चिमुकल्या ओंजळीत पकडून मी जिच्यासाठी धावत तिच्या अभ्यासिकेत घेऊन गेले होते ती माझी आक्का गेली... गोरीपान, नाकेली, सडसडीत नि हुशार तर इतकी, की मालतीताई बेडेकर या सुप्रसिद्ध साहित्यिका एसएससीची तिची बक्षिसे देताना म्हणाल्या, ‘मला वाटते रजनीची बक्षिसे संपतात की नाही!’
होय! एसएससीला ती पहिली आली होती. कधीच दुसरी नव्हती. हो! इंटरला, एमएला, मतिमंदांच्या कोर्सला... तिचा झेंडा उंच सर्वांत... दादा, नाना, आक्का, नीरू सारे बरोबरीचे. मी तेवढी नऊ वर्षांनी लहान. एक अपघाती अपत्य! साऱ्यांचा खर्च भागवताना आई मेटाकुटीस येई. पण, आक्का नेहमी सारे बक्षिसाचे पैसे आईस देई. माझे बाबा मी अकराची असताना गेले. आक्का इंटरला. दोघे भाऊ एम.एस्सीला. प्रिन्सिपॉल घरी आले. ‘रजनीला कॉलेजातून काढू नका!’ पण, तिने ऐकले नाही. लग्नच करून टाकले. अठराव्यात! म्हणाली, ‘बाबा अकाली गेले. दादावर भार नको.’
पण, नागेश लिमयांनी रजनी दातारला शिकविले. स्वत: पाणी भरले, केर काढला, मुलीस सांभाळले... पण रजनीस शिकवले. आक्काची अंजू आता आजारपण काढताना भक्त पुंडलिकासाठी किती सेवा!
आक्काचा गौतम मतिमंद झाला म्हणून ती रडत बसली नाही. नाशिकमध्ये तिने मतिमंदांसाठी शाळा काढली. दारोदार जाऊन मुलं जमवली. कुमुदताई ओकांनी आपल्या सिनेमागृहात एक शेड दिली. आक्का ४ मुलांसकट गौतम शाळा भरवी. आज चारशे मुलं प्रबोधिनीच्या भव्य इमारतीत आपलं जग शोधत आहेत. आणखी एक शाळा सुनंदा केले. सातपुरात वाढतेय मतिमंदांसाठी होस्टेल आहे. कॅनडाच्या वाणी साहेबांचा फार जीव! वाणी साहेबांनी तिला अमेरिका, कॅनडा येथल्या शाळा (मतिमंदांच्या) दाखवल्या. तिची व्याख्याने ठेवली.
आक्का ग्रेट होती! राष्ट्रपती पुरस्कार, सावित्रीबाई पुरस्कार, मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्याकडून गतवर्षी सन्मान. १५ लाख रुपये शाळेस!
सर्वस्व शाळा! ध्यानीमनी प्रबोधिनी! ना गर्व ना अहंकार. परवाच मी, निशिगंधा, दीपक तिला भेटायला गेलो होतो. चांगली जागती होती. दीपकला म्हणाली, ‘चॅनल हेड झालास ना! शाळेला देणगी पाठव.’ सदाही प्रबोधिनीचाच विचार.
सिंगापूरला व्याख्यानाला गेली तर कमिटीने विचारले, ‘पैसे कोणाच्या परवानगीने काढले?’ आक्काने आपले पासबूक दाखवले. ‘स्वखर्चाने गेले हो’ कमिटी गप्पगार! अशी सत्त्वशील आक्का.
माझ्या भाचीच्या लग्नात ती ठाण्यास आली होती. गौतमला आमच्यापाशी ठेवून दोन तास म. पा. भावे यांच्याकडे कविता ऐकायला गेली होती. पण, गौतम जो घाबरून टेबलाखाली बसला तो येईनाहो बाहेर. आई आल्यावर रडायला लागला.
‘किती उशीर?’ नीरू म्हणाली, जीव रमला गं ! पण तुम्हाला माझं उणं लेकरू नाही सांभाळता आलं दोन तास, मी जीवनभर सांभाळतेय. तुम्ही कसले गं बहीणभाऊ? तुम्हीही बघेच.’ आमची तोंडे उतरली, किती रडलो.
माझ्या प्राजू, निशूंना दर सुटीत आक्कामावशीच हवी असे. अवघ्या नाशिकला लिमयेबाईंचा अभिमान! आक्का तू कधीच पुसली जाणार नाहीस...
जोवर प्रबोधिनी आहे.. तू आहेस, तू आहेस...
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
