आभाळच छप्पर अन् भुईचा आसरा!

August 18, 2015, 11:38 am

अरविंद जाधव, नाशिक

खपाटी गेलेले पोट, दोन पैसे मिळतील अशी नरजेतील अपेक्षा आणि जिंकण्यासारखे काहीच नाही अशी वृत्ती असलेले, भगवे वस्त्र परिधान केलेले साधू साधूग्राममधील रस्त्यांवर पावलोपावली दिसतात. आभाळाचे छप्पर आणि भुईचाच आसरा मानणाऱ्या या समूहाच्या काही अपेक्षा आहेत. हजारोंच्या संख्येत असूनही प्रशासन, आखाडे आणि खालशांच्या नजरेत त्यांची किंमत शुन्यच ठरते.

साधूग्राममध्ये आखाडे, खालसे आणि धार्मिक संस्थाशी संबंधित बोटावर मोजण्याइतपत साधू महंत आलेले असताना या भटक्या साधूंची संख्या हजारात होती. मिळेल ती जागा काबीज करायची. कोणी हाकलले की पुढची जागा शोधायची. एखाद्या अन्नक्षेत्रात मिळेल ते पदरात पाडायचे असा या भटक्या साधूंचा शिरस्ता. एकीकडे ३२५ एकर जागा कमी पडत असल्याचा दावा करणारे आखाडे आणि दूसरीकडे पाच फुट जागेसाठी एकमेकांशी भांडत असलेले भटके साधू हे या कुंभमेळ्याचे परस्परविरोधी चित्र स्पष्ट करते. भटक्या साधूंची संख्या किती असू शकते, याची निश्चित माहिती प्रशासनाकडे नाही. तसेच त्यांना निवारा व इतर सुविधा पुरविण्यासाठी कायदेशीर तरतूद नसल्याचे महापालिकेच्या सिंहस्थ सेलचे एक्झीक्युटीव्ह इंजिनीअर जी. एम. पगारे यांनी सांगितले. आखाडे, खालसे आणि धार्मिक संस्था वगळता इतरांना जागा देता येणार नाही, असे पगारे यांनी सांगितले. गरज म्हणून भगवे कपडे घातलेले, कुंभमेळ्याबरोबरच फिरणारे हे लोक दिवसभर तपोवनातील रस्त्यांच्या कडेला ठाण मांडून असतात. रात्रीच्या सुमारास औरंगाबादरोडवरील परमहंसदास महाराजांच्या तंबूत जातात. याशिवाय अन्य दुसरा पर्याय नसल्याचे उत्तर प्रदेशमधून आलेल्या चंद्रदास यांनी सांगितले.

भटकंती हीच आमची गरज. ज्या वेळेस अन्न मिळेल, त्या वेळेस आम्ही ते खातो. तसेच झोपण्याची वेळ होईल, तिथे जागा शोधून झोपतो. आम्ही बॅगा बनवतो आणि त्या विकतो. - मुन्शिदास, सदगुरू कबीर आश्रम, कानपूर

पटण्यामध्ये आम्ही हनुमान मंदिरात राहतो. तिथे आमच्या जेवणाची व झोपण्याची व्यवस्था होते. सध्या आम्ही पंचवटी व साधूग्राममध्ये भटकतो. एखादा निवारा मिळेल, याचा सातत्याने शोध घेतो. - गिरीजादेवी, पाटणा, बिहार

खूप दूरपर्यंत फिरायचे असते. त्यामुळे आमच्याकडे अन्न ठेवावेच लागते. आम्हाला फक्त निवाऱ्याची आवश्यकता आहे. पोलिसही सातत्याने त्रास देतात.- चमरूदास, बिहार

आम्ही वृध्द असून खूप दूरवरून आलो आहोत. आम्हाला निवाऱ्यांची गरज आहे. माझ्या मुलाची मानसिक स्थिती ठिक नाही. आम्हाला त्याचीही काळजी घ्यावी लागते. - शांतीदेवी, बिहार

भटकंती हेच आमचे जीवन आहे. सतत भटकंती करूनच आमचे आयुष्य सरते. जिथे जातो, तिथे निवारा शोधतो. - नंदीदास, माधेपुरा, बिहार

Latest Images