म. टा. प्रतिनिधी, मालेगाव
माजी मंत्री व काँग्रेसचे जेष्ठ नेते डॉ. बळीराम हिरे यांचे शुक्रवारी दुपारी निधन झाले. ते ८५ वर्षांचे होते. ठाणे येथील ज्युपिटर हॉस्पिटलमध्ये उपचार सुरू असताना त्यांना ह्दयविकाराचा तीव्र झटका आला आणि त्यांची प्राणज्योत मालवली. हिरे यांची अंत्ययात्रा रविवारी दुपारी ३ वाजता कॉलेजरोडवरील इंद्रप्रस्थ या निवासस्थानापासून निघणार आहे. त्यानंतर एमबीए कॉलेज, गोळीबार मैदानावर त्यांच्या पार्थिवावर अंत्यसंस्कार होणार आहेत.
गेल्या अनेक दिवसांपासून त्यांच्यावर नाशिक येथील खाजगी रुग्णालयात उपचार सुरू होते. प्रकृती अधिक खालावल्याने त्यांना मुंबई येथे उपचारार्थ नेले जात होते. मात्र, प्रकृती अधिकच गंभीर झाल्याने त्यांना ठाणे येथील ज्युपिटर हॉस्पिटल येथे दाखल करण्यात आले. परंतु, वैद्यकीय उपचार सुरु असतानाच त्यांना हृदयविकाराचा झटका आला.
उत्तम वैद्यकीय कारकीर्द सुरू असतानाच डॉ. हिरे १९७२ साली विधानसभा निवडणुकीच्या निमित्ताने राजकारणात सक्रिय झाले. सहकार महर्षी भाऊसाहेब हिरे यांच्यानंतर व व्यंकटराव हिरे यांच्या अकाली निधनानंतर डॉ. हिरे यांनी खऱ्या अर्थाने जिल्ह्याचे नेतृत्व केले. अल्पावधीतच त्यांनी आपल्या कर्तृत्वाचा ठसा उमटविला. तत्कालिन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांच्यावर नितांत श्रद्धा असलेले डॉ. हिरे यांनी राज्य मंत्रिमंडळात शालेय शिक्षण, आरोग्य, पाटबंधारे यासारखी विविध खाती भूषविली. आरोग्यमंत्री पदाची त्यांची कारकीर्द वादग्रस्त ठरली. मुख्यमंत्रिपदाच्या स्पर्धेत त्यांचे नाव आल्यानंतर मात्र १९८५ साली त्यांना उमेदवारीच नाकारण्यात आली. त्यानंतर मात्र त्यांच्या कारकीर्दीला ग्रहण लागले. पुढे त्यांनी सक्रीय राजकारणातून निवृत्ती पत्करली. बळीराम हिरे यांच्या पश्चात पत्नी इंदिरा, चिरंजीव व मालेगाव कृषी उत्पन्न बाजार समितीचे अध्यक्ष प्रसाद, स्नुषा गीतांजली, कन्या डॉ. सुचेता बच्छाव, डॉ. निता शुक्ला, तसेच जावई, नातवंडे असा परिवार आहे.
गेल्या काही वर्षात सक्रीय राजकरणातून ते निवृत्त झाले होते; मात्र तरीदेखील सामान्य मालेगावकरांशी त्यांचे नाते कायम होते. वयाची ८० वर्ष ओलांडल्यावर देखील मॉर्निंग वॉक आणि इव्हीनिग वॉकसाठी अगदी सहज फिरायला निघालेले डॉ. मालेगाकरांच्या मनात आदराचे स्थान कायम राखून होते.
इंदिरानिष्ठ कार्यकर्ता हरपला! - जयप्रकाश छाजेड, माजी आमदार
सुरुवातीला बळीराम हिरे हे प्रख्यात डॉक्टर म्हणून मालेगाव तालुक्यात प्रसिध्द होते. कोणालाही मदत करणारे, संवेदनशील व्यक्तिमत्त्व, मृदृ स्वभावासाठी ते सर्वपरिचित होते. १९७२ ते १९८५ पर्यंत ते नाशिक जिल्ह्याचे अनभिषिक्त सम्राट होते. नाशिक जिल्ह्याबरोबरच राज्याच्या राजकारणात त्यांनी मोठी जबाबदारी पार पाडली. विविध मंत्रिपदे भूषवली. गांधी घराण्याशी त्यांची अत्यंत जवळीक होती. कमीत कमी शत्रू असणारा राजकारणी अशीच त्यांची ओळख होती.
प्रस्थापितांना शह देण्यासाठी इंदिरा गांधीनी बळीराम हिरे यांना राजकारणात आणले. दाभाडी मतदारसंघात व्यंकटराव हिरेंऐवजी बळीराम हिरे यांना उमेदवारी दिली. यामुळे जिल्ह्याचे राजकारण पूर्ण बदलले. त्यावेळी बळीराम हिरे, विलास लोणारी, मोठाभाऊ भामरे हे नवीन चेहरे निवडून आले. सन १९७२ ते ७८ या काळात एकच काँग्रेस होती. मात्र, सन १९७८ मध्ये काँग्रेसमध्ये फूट पडली. त्यावेळी बळीराम हिरेंसह चार ते पाच कार्यकर्त्यांनी एकत्र येत इंदिरा काँग्रेस नाशिकमध्ये रूजवली. सन १९७८ मध्येही डॉ. बळीराम हिरे हे निवडून आले. त्यावेळी त्यांना आरोग्य मंत्रिपदही मिळाले. त्यांनी सभागृहात उत्तम काम केले. गांधी घराण्याशी ते एकनिष्ठ होते. सरकार तुटले पण डॉ. हिरे शरद पवारांसोबत गेले नाहीत. सन १९८० मध्येही डॉ. हिरे विधानसभेवर निवडून आले. त्यांच्यावर ऊर्जा मंत्रिपदाची जबाबदारी सोपविण्यात आली होती. मुख्यमंत्रिपदाची संधी त्यांच्याकडे चालून आली होती. मात्र, ऐनवेळेस बाबासाहेब भोसले यांच्या गळ्यात मुख्यमंत्रिपदाची माळ पडली. सन १९८४ मध्येही बळीराम हिरे मंत्रिमंडळात उत्तम काम करीत होते. जिल्ह्याच्या राजकारणावर त्यांचा प्रभाव होता. नाशिक जिल्ह्याच्या राजकारणाचे ते अनभिषिक्त सम्राट होते. शत्रूशी ते प्रेमाने बोलत. सर्वांशी ते नेहमी चांगले बोलत असत. सन १९८५ मध्ये त्यांना लोकसभेचे तिकीट जाहीर झाले होते. मात्र, डॉ. हिरे यांना राज्याच्या राजकारणातच जास्त रस होता. त्यांना लोकसभेवर जाण्याची इच्छा नव्हती. त्यावेळी सर्वांनी दिल्लीवारी करून मुरलीधर माने यांचे नाव पुढे केले. मात्र, सन १९८५ च्या विधानसभा निवडणुकीत आम्ही सर्व निवडणुकीचे तिकीट घेण्यासाठी गेल्यावरच विमानतळावरच डॉ. हिरे यांचे तिकीट कापून त्यांच्याऐवजी एल. के. निकम यांना तिकीट जाहीर झाल्याची माहिती मिळाल्याने आश्चर्याचा धक्काच बसला. तिकीट मिळविण्यासाठी पुन्हा दिल्लीवारी करून इंदिराताईं हिरेंना तिकीट दिले. त्यावेळी पुलोदचे सर्व १४ आमदार निवडून आले. डॉ. हिरे यांचे तिकीट कापले गेल्यामुळे जिल्ह्याच्या राजकारणावर मोठा परिणाम झाला. यानंतर त्यांच्या राजकीय कारकीर्दीला घसरण लागली. त्यांनी अपक्ष उमेदवारीही केली. मात्र, त्यांना संधी मिळाली नाही. त्यांच्या निष्ठेबद्दल शंका नव्हती. गांधी घराण्याशी ते एकनिष्ठ राहिले. कमीत कमी शत्रू असणारा राजकारणी, अशी त्यांची ओळख होती.
रुग्णसेवक अन् जनसेवक निमाला
बळीराम हिरे यांच्या निधनाने सामान्यांचा नेता हरपला अशा शब्दांत विविध क्षेत्रातील मान्यवरांनी त्यांना श्रद्धांजली वाहिली आहे. अत्यंत वादातीत स्वभाव असलेले डॉक्टर सगळ्यांसाठी अत्यंत प्रेमळ व्यक्ती होते, अशाही भावना व्यक्त करण्यात आली आहेत.
मालेगाव तसेच उत्तर महाराष्ट्राचे ते जेष्ठ नेते होते. संपूर्ण राजकीय जीवन हे सामान्यांच्या कल्याणासाठी वाहिले. आंतरराष्ट्रीय, राष्ट्रीय आणि राज्य पातळीवर मालेगावचे नेतृत्व आणि नावलौकिक वाढविला. मालेगावच्या विकासासाठी नेहमीच ते प्रयत्नशील राहिले. त्यांच्या निधनाने मालेगावच्या विकासासाठी झटणारा नेता हरपला आहे. - दादा भुसे, सहकार राज्यमंत्री
डॉ. बळीराम हिरे हे आमचे मार्गदर्शक होते. आमची पिढी त्यांचा आदर्श डोळ्यासमोर ठेवत राजकारणात आली. त्यांच्या निधनाने मालेगाव आणि जिल्ह्याच्या राजकारणातील वटवृक्ष हरवला आहे. मालेगावच्या विकासात त्यांचे योगदान अत्यंत मोलाचे होते. ते एक सिद्धहस्त डॉक्टर होते. राजकारणात असूनही, त्यांनी रुग्णांची सेवा केली. - डॉ. तुषार शेवाळे, काँग्रेस नेते
डॉ. बळीराम हिरे यांनी वैद्यकीय सेवेत असताना रुग्णांची सेवा केली. तसेच, राजकारणात देखील त्यांनी नेहमीच जनतेची सेवा केली. आपल्या राजकीय कारकीर्दीत स्वच्छ आणि समाजहिताच्या राजकारणालाच त्यांनी प्राधान्य दिले. सक्रिय राजकारणातून निवृत्त झाल्यानंतरही सामान्य जनतेशी असलेली त्यांची कायम होती. राजकारणात फार थोडी व्यक्तिमत्वे अजातशत्रू असतात. डॉक्टर हे त्यातील एक होते. - सुरेश निकम, भाजप नेते
बळीराम हिरे हे व्यवसायाने डॉक्टर असल्याने सामाजिक जवळीक त्यांच्या स्वभावातच होती. एका सामान्य शेतकऱ्याच्या कुटुंबात जन्माला आलेल्या हिरे यांनी राज्य, देश पातळीवर मालेगावचे नेतृत्व केले. नव्या पिढीसाठी ते मार्गदर्शक होते. राजकारणात असूनही एक व्यासंगी, अभ्यासू व्यक्तिमत्व डॉक्टरांचे होते. - राजेंद्र भोसले, राष्ट्रवादी काँग्रेस नेते
राजकीय जीवनात उच्चपदावर कर्तृत्ववान कारकीर्दीनंतरही सामान्य कार्यकर्त्याला ते कधीच विसरले नाही. सामान्य माणसासाठी त्यांची दारे नेहमीच खुली राहिली. अलीकडे तर सक्रिय राजकरणातून निवृत्त झाल्यावर तर ते अधिकच सामान्य लोकांशी भेटत, बोलत. त्यामुळे सामान्यांची सुख दुखे जाणून घेणारा नेता हरपला आहे. - श्रीकांत वाघ, कार्यकर्ता
डॉ. बळीराम हिरे यांच्या रुपाने महाराष्ट्रात एक चांगला निर्णय घेणारा नेता हरपला. त्यांच्या निधनाने जिल्ह्याने एक उत्तुंग नेतृत्व हिरावले गेले आहे. त्यांच्या निधनामुळे शहर आणि जिल्हा काँग्रेसचे मोठे नुकसान झाले आहे. - शरद आहेर, शहराध्यक्ष, काँग्रेस
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
