दिनांक दहा मार्च! बाबा पवार माझ्या आयुष्यात एक तारीख खूप महत्त्वाची आहे. दहा मार्च! दहा मार्च, मंगेश पाडगावकर यांचा जन्मदिवस. जवळपास पंचवीस वर्षे मी पाडगावकरांना दहा मार्चला त्यांना वाढदिवसाच्या शुभेच्छा द्यायचो. त्याचा त्यांना खूप आनंद व्हायचा व त्यांच्या नेहमीच्या मिश्किल भाषेत उत्तर देऊन हसवायचे. ---- एक जानेवारीला भिंतीवर नवीन कॅलेंडर अवतरले की प्रत्येकाच्या मनात एक हुरहूर दाटून येते. फेब्रुवारीच्या मर्जीनुसार त्यातील दिवस कधी ३६५ असतात तर कधी ३६४. परंतु, त्यातील प्रत्येक तारखेशी ज्याचे त्याचे एक विशिष्ट नाते असते. त्यात कुटुंबातील वाढदिवस, स्मरणदिवस असे विविध कंगोरे असतात. माझ्याही दवाखान्यात एक जानेवारीला नवीन कॅलेंडर येते. माझ्याही मनात घरातल्यांचे वाढदिवस समोर येतात पण त्याचबरोबर काही विशिष्ट तारखा पण प्रकर्षाने मनःचक्षुसमोर सरकायला लागतात. १८ जानेवारी उजाडला की के. एल. सैगलच्या मधाळ आवाजात विरघळून जातो, ९ मे चे तसेच. माझा तो दिवस कंप पावत तलत महमूदच्या कापऱ्या स्वरातील गाणे ऐकत सरतो. दोन जूनला जाग आली की प्रथम आठवतात राजसाब, म्हणजे राज कपूर. ३१ जुलैस रफीसाब अन् २७ ऑगस्टला मुकेश. उपरोक्त सगळ्या तारखा या कलावंतांच्या 'स्मरण तारखा' आहेत व त्यामुळे त्या माझ्यासाठी 'ब्लू मूड' आहेत. पण माझ्यासाठी, माझ्या आयुष्यात एक तारीख खूप महत्त्वाची आहे. दहा मार्च! दहा मार्च, मंगेश पाडगावकर यांचा जन्मदिवस. जवळपास २५ वर्षे मी पाडगावकरांना दहा मार्चला त्यांना वाढदिवसाच्या शुभेच्छा द्यायचो. त्याचा त्यांना खूप आनंद व्हायचा व त्यांच्या नेहमीच्या मिश्किल भाषेत उत्तर देऊन हसवायचे पण १९८५ ला पिंपळगाव, निफाड येथील महाविद्यालयांमध्ये प्रमुख अतिथी म्हणून पाडगावकर आले होते व माझ्याकडे तीन दिवस वास्तव्यास होते, तेव्हापासून माझ्या कुटुंबाचे त्यांच्याशी स्नेहबंध जुळले होते. मुंबईस परत जाण्यासाठी त्यांना मी नाशिकला सोडायला आलो तर रस्त्यात त्यांनी कुसुमाग्रजांशी भेटण्याची इच्छा व्यक्त केली. शिरवाडे हायस्कूलच्या कार्यक्रमासाठी मी तात्यासाहेबांना दोन वेळा नाशिकहून घेऊन गेलो होतो. त्यामुळे त्यांच्याशी माझा परिचय होता. मी गाडी थेट शालिमारच्या पटेल कॉलनीत घेतली. दोन दिग्गज भेटले. दीड तासांच्या त्या भेटीत दोघजण एक तास फक्त शांता शेळकेंवर बोलले. शांताबाई नुकत्याच तात्यासाहेबांना भेटून गेल्याचा संदर्भ होता. तात्यासाहेबांशी झालेल्या अनौपचारिक भेटीमुळे बाबा खूप आनंदले. अन् अशाच एका 'दहा मार्च'ला सकाळी 'प्रेम कुणावरही करावे' लिहिणारे तात्यासाहेब निवर्तले. सालाबादप्रमाणे बाबांना शुभेच्छा देण्यासाठी मी सायनला फोन करणारच होतो. पण कुसुमाग्रजांची बातमी देण्यासाठी मी सकाळी सात वाजताच फोन केला. यशोदा मावशींनी घेतला व म्हणाल्या, 'बाबा अजून उठले नाहीत' मी विनंती केली, 'बाबांना फक्त दहा सेकंदांसाठी उठवा' 'बाबा, आज दहा मार्च कुसुमाग्रज गेले!' पाडगावकर उतरले, 'सांगताय काय! येथून माझ्या पुढच्या सगळ्या वाढदिवसांची रयाच गेली. कालांतराने 'तीस डिसेंबर' या तारखेला मराठी काव्यसृष्टीतला 'या जगण्यावर शतदा प्रेम करावे' लिहिणारा हा शुक्रतारा निखळला. आणि समोर टांगलेल्या कॅलेंडरवरील दहा मार्च या तारखेबरोबरच 'तीस डिसेंबर' या तारखेशी पण माझं कटू आठवणींचा भावविश्व जोडलं गेलं.
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
