स्वामी स्वरुपानंद सरस्वती यांचे प्रतिपादन म. टा. प्रतिनिधी, नाशिक जन्मानंतर चेतना नसेल तर बाळाचा जन्म झाला असे म्हणता येत नाही. फक्त शरीर निर्माण होणे म्हणजे जन्म नव्हे, तर शरीरात चेतना निर्माण होणे म्हणजे जन्म होय. शरीरात चेतना आणि मन निर्माण करण्याचे काम अंतःकरण करते. त्यामुळे अंतःकरणापासून प्रत्येक सजीवाचा जन्म होतो, असे प्रतिपादन श्रृतिसागर आश्रमाचे संस्थापक स्वामी स्वरुपानंद सरस्वती यांनी केले. शंकराचार्य न्यास व शिवशक्ती ज्ञानपीठ त्र्यंबकेश्वर यांच्यावतीने आयोजित व्याख्यानमालेत ते बोलत होते. गंगापूररोडवरील शंकराचार्य न्यास संकुलात 'मृत्यू आणि पुनर्जन्माचे रहस्य' ही व्याख्यानमाला सुरू आहे. न्यासाचे ट्रस्टी जोशी यांच्या हस्ते स्वामीजींचा सत्कार करण्यात आला. व्याख्यानमालेचे बुधवारी तिसरे पुष्प गुंफतांना स्वामीजी म्हणाले, की शरीरात चेतना कोठून आले या संदर्भात हजारो वर्षांपूर्वी वेदांमध्ये लिहिण्यात आले आहे. वेदांमध्ये सांगितलेल्या अनेक तत्त्वांवर सध्याचे विज्ञान आधारित आहे. जिथे जिवंत व्यवहार आणि कर्मासह चेतनत्व आहे, तिथे मन आणि अंतःकरण असते. अंतःकरणाशिवाय शरीर चेतनामय होत नाही, शरिरातील चेतना संपते तेव्हा अंतःकरणही संपुष्टात येते आणि तेव्हाच सजीवाचा मृत्यू होतो. अंतःकरण हे विश्वातील सर्वात सूक्ष्म गोष्ट आहे, या पेक्षा सूक्ष्म आणखी काहीही नाही. तसेच अंतःकरणाच्या मागे असा प्रकाश आहे की, जो मन, बुद्धी, चित्त आणि अहंकाराच्याही मागे असून, अमूर्त आणि न दिसणारा आहे त्यालाच चेतनत्व असे म्हणतात. मनाला चेतना कोठून मिळाली याचा शोध सध्या पॅरासायकॉलॉजीमध्येही घेतला जात असून, मनाला चेतना अंतःकरणाच्या मागील प्रकाशातून मिळाल्याचे वेदात सांगितले आहे. ज्ञानेद्रियांना चेतना अंत:करणातून अंतःकरण हे अमर्याद असून, विश्वातील सर्व विषय त्याच्याशीच निगडित आहेत. शब्द, स्पर्श, रूप, रस आणि गंध याच्याशी निगडित सर्व विषय असून, कान, नाक, डोळे, घसा, त्वचा आणि जीभ या पाच ज्ञानेद्रीयांकडून हे विषय जाणून घेतले जातात. या ज्ञानेद्रीयांना कार्यान्वित करण्याचे काम अंतःकरण करत असून, विचार, बुद्धी, कर्म अंतःकरणाच्या सांगण्यावरून घडते. त्यामुळे जेव्हा अंतःकरणाचा लोप होतो, तेव्हा प्रत्येक सजीव मृत होतो, असे स्वामींनी सांगितले. लोगो : सोशल कनेक्ट फोटो : सतीश काळे
मोबाइल अॅप डाउनलोड करा आणि राहा अपडेट
