praven.bidve@timesgroup.com
Tweet : BidvePravinMT
...
नाशिक : गिर्यारोहणाचा छंद जीवावर बेतू नये तसेच, निर्जनस्थळी संकटात सापडणाऱ्या गिर्यारोहकांना तात्काळ मदत पोहोचविता यावी याकरिता जिल्हा प्रशासनाचे आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण सरसावले आहे. गिर्यारोहकांची सुरक्षा जपतानाच यंत्रणेची धावपळ टाळण्यासाठी प्राधिकरणाने आदर्श नियमावली बनविण्याचे काम हाती घेतले आहे. गिर्यारोहकांनी गिर्यारोहणापूर्वी स्थानिक प्रशासनासह ग्रामस्थांना प्राथमिक माहिती देणे त्यामध्ये अभिप्रेत असून, यामुळे जीवितहानी टाळणेही शक्य होणार आहे.
हरिश्चंद्रगडावर ट्रेकिंगसाठी गेलेले २२ गिर्यारोहक कोकणकडा येथे एक हजार फूट खोल दरीत अडकून पडल्याचा प्रकार नुकताच घडला. या गिर्यारोहकांना सुखरूप बाहेर काढण्यासाठी तेथील प्रशासनाला एनडीआरएफची मदत घ्यावी लागली. पावसाळ्यात वसईजवळील एका गडावर काही गिर्यारोहक अडकून पडल्याने त्यांना सुरक्षितस्थळी हलविण्यासाठी हेलिकॉप्टरची मदत घ्यावी लागली होती. चांदवड (जि. नाशिक) येथे अमली किल्ल्यावरून पाय घसरून पडल्याने पुण्यातील हेमेंद्र आदतराव या गिर्यारोहकाचा मृत्यू झाला होता. हरिहर आणि पांडवलेणी येथेही असे प्रकार घडले आहेत.
थंडीत ट्रेकिंगचे प्रमाण वाढते. परंतु, ट्रेकिंग ठिकाणाची आणि संसाधनांची पुरेशी माहिती नसल्याने हे हौशी ट्रेकर्स अडचणीत सापडतात. मोबाइलला नेटवर्क न मिळणे, संपर्क साधण्यासह विविध अडचणींमध्ये भर पडते. अशा संकटग्रस्त ट्रेकर्सची ऐनवेळी माहिती मिळाल्यानंतर त्यांना वाचविण्यासाठी प्रशासनाची कसोटी लागते. हेच प्रकार टाळण्यासाठी ट्रेकर्ससाठी आदर्श नियमावली बनविण्याचे काम हाती घेण्यात आले आहे.
ट्रेकर्स गिर्यारोहणाला जातील त्या ठिकाणच्या स्थानिक प्रशासनाला त्याबाबत पुर्वसूचना देणे या नियमावलीनुसार अभिप्रेत आहे. त्यामध्ये संबंधित गावातील ग्रामसेवक, तलाठी, पोलिसपाटील, सरपंच, ग्रामपंचायत सदस्य इतकेच नव्हे तर ग्रामस्थ यापैकी कुणालाही ते माहिती देऊ शकतात. ट्रेकिंगसाठी जाणाऱ्यांची नावे, वय आणि पत्ता, ट्रेकिंगची कालमर्यादा याबाबतची प्राथमिक माहिती त्यांनी देणे या नियमावलीनुसार अपेक्षित आहे. याखेरीज ट्रेकर्सकडे संबंधित परिसरातील पोलिस स्टेशन, पोलिस चौकी, तालुका आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणाला माहिती देण्याचा पर्यायदेखील उपलब्ध असणार आहे. ही माहिती मदत पोहोचविण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते, असा विश्वास जिल्हा प्रशासनातील सूत्रांनी व्यक्त केला आहे.
...
फिटनेस प्रमाणपत्र गरजेचे
आदर्श नियमावलीत फिटनेस प्रमाणपत्राचा अंतर्भाव केला आहे. ट्रेक आयोजित करणाऱ्या अॅडव्हेंचर्स ग्रुपच्या प्रमुखांनी ट्रेकमध्ये सहभागी होणाऱ्या प्रत्येकाचे फिटनेस प्रमाणपत्र घेणे आवश्यक आहे. संबंधिताचे नाव, पत्ता, फोन क्रमांक, फोटो यासह अर्ज महसूल विभागाच्या आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण, पोलिस किंवा संबंधित गावातील स्थानिक प्रशासनाकडे जमा केल्यास संकटसमयी त्यांना आवश्यक ती मदत पोहोचविणे, जीवीतहानी टाळणे शक्य होऊ शकेल असा विश्वास आपत्ती व्यवस्थापन अधिकारी प्रशांत वाघमारे यांनी व्यक्त केला आहे.
...
..कोट..
ट्रेकिंगलाच नव्हे, तर कुठल्याही साहसी पर्यटनाला जाण्यापूर्वी संबंधितांनी जिल्हा प्रशासनाच्या आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरणाला माहिती देणे अपेक्षित आहे. त्यामुळेच आदर्श नियमावली बनविण्याचा निर्णय घेतला आहे.
- रामदास खेडकर, मुख्य अधिकारी, आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण