बदलती लाईफ स्टाईल कारणीभूत
म. टा. खास प्रतिनिधी, नाशिक
बदलती लाईफ स्टाईल आणि व्यायामाचा अभाव यामुळे कधीकाळी वयाच्या ६० वर्षांनंतर सुरू होणारा संधीवाताचा त्रास आता अगदीच ३५ वर्षांच्या तरुणांना होतो आहे. आहार विहारात वेळीच बदल झाले नाही तर भविष्यात सर्वसाधारण कुटुंबाच्या बजेटमधील मोठा खर्च या आजाराकडे वळण्याची शक्यता तज्ज्ञ व्यक्त करतात.
संधीवात म्हणजे हाडांच्या सांध्यामध्ये होणारी झीज. ही झीज वयानुसार वाढत जाते. त्यामुळे पूर्वी वृद्ध म्हणजे अगदी ६० वर्षांनंतर हा त्रास सुरू व्हायचा. आता संधीवात अगदी ३२ ते ३५ वर्षांच्या तरुणांमध्येही दिसून येतो. संधीवाताचे प्रमुख तीन प्रकार असतात. वाढते वय, आम्ल आणि पित्त यासह संधीवात होण्यासाठी इतर काही कारणीभूत असतात. वाढत्या वयात आढळून येणाऱ्या संधीवाताबाबत सांधारोपण ही शस्त्रक्रिया केली जाते. नवीन सांधा मिळाल्याने शरीराचे वजन पेलले जाते. याउलट पित्त आणि आम्ल सांधीवाताचे असून, यात व्यक्तीची लाईफ स्टाईल म्हणजे आहार विहार महत्त्वाचा असतो. दुर्दैवाने शहरी भागात लाईफ स्टाईल कमालीची बदलली असून, योग्य व्यायामाचा अभाव असल्याने तरुणांना या समस्येचा सामाना करावा लागतो आहे.
संधीवाताची लक्षणं
सांध्यांना सूज येणं, सांध्यांमध्ये वेदना असणं, सांध्यांमध्ये कडकपणा येणं, सांध्यांची हालचाल मंदावणं अथवा त्यात अडथळा येणं, सांध्यांमध्ये विकृती होणं, सांधे वाकडे होणं ही लक्षणं कमी-अधिक प्रमाणात आढळतात. काहीवेळा ही लक्षणं तात्पुरत्या स्वरूपात तर काही लक्षणं ही कायमस्वरूपाची असतात. या लक्षणांमुळे दैनंदिन हालचालींमध्ये तसेच चालणं, उठणं, बसणं, चढ-उतार, वस्तू उचलणं आणि ठेवणं यावरही परिणाम होतो.
चहा अथवा कॉफीचे सेवन बंद केल्यास संधीवात होण्याची शक्यता मावळते. शरीरात आम्ल व पित्त वाढणार नाही, याची काळजी प्रत्येकाने घेतली पाहिजे. तरुणांमध्ये संधीवाताचे प्रमाण वाढत असून, हे रोखण्यासाठी योग्य मार्गदर्शनाखाली व्यायाम करणे आवश्यक आहे.
- डॉ. हेमंत चौधरी, सांधेरोपण तज्ज्ञ
संधीवाताच्या प्रकारानुसार पेशंटने व्यायाम करणे आवश्यक आहे. आहारात कॅल्शियम, व्हिटामिन यांचा अंतर्भाव होईल, असा आहार महत्त्वाचा ठरतो. आम्ल व पित्तामुळे संधीवात झाल्यास पेशंटच्या आहारात बदल करावा लागतो. मद्यपानासह इतर व्यसन टाळून योग्य व्यायाम केल्यास संधीवातावर मात करणे शक्य होते.
- वैभव महाजन, फिजीओथेरपिस्ट
लोगो : संधीवात दिन विशेष